Geen Commentaar!

15 februari 2010, 08u28: op de lijn Quiévrain – Luik zou een stoptrein door een groen licht rijden dat eigenlijk rood had moeten zijn. Op hetzelfde moment komt op hetzelfde spoor de trein vanuit Leuven naar ’s-Gravenbrakel aan vanuit tegenovergestelde richting. De treinen rijden frontaal op elkaar in. De ravage is enorm. Er wordt meteen gesproken over 20 doden en tal van gewonden. Het treinverkeer rond de plaats van de ramp valt volledig stil, alsook het verkeer naar Frankrijk en Groot-Brittannië. In de loop van de dag bezoeken koning Albert II en premier Leterme de plaats van de ramp.

Een kort verloop van de onlinemonitoring leert ons enkele zaken omtrent de communicatie.

Twitter sneller dan SMS-alert van VRT

Om 08u58u ontvangen we een sms met een VRT-nieuwsflits: “In Halle zijn twee passagierstreinen op elkaar gebotst. Daarbij zouden enkele gewonden zijn gevallen. Een aantal mensen zou nog gekneld zitten.”

We gaan onmiddellijk op Twitter kijken en merken dat de secretaris van het OCMW in Bilzen, Josy Hoeselt, de eerste is die “#Halle” in zijn neutrale tweet gebruikt: ”alweer treinen die botsen #halle”. De hashtag #halle zal meer dan 200 berichten bevatten om 17u30, 9u na de ramp. Velen speculeren over de oorzaak van de ramp (besparingen op onderhoud en dergelijke) en het aantal slachtoffers en drukken hun medeleven uit. Om 09u03 verstuurt Belga pas een eerste korte ‘alert‘.

Zelf tweeten we “Momenteel geen sprake van doden wel gewonden” en leggen de link naar de site van Het Nieuwsblad waar de eerste informatie te zien is.

De snelheid van Twitter is één ding, het aanbrengen van relevante informatie een ander. Bij het monitoren op Twitter stuiten we op ene @Cdrik die de eerste foto’s van de ramp via zijn mobieltje op Twitter plaatst. De foto staat een 5-tal minuten na de ramp op het internet en alle nieuwssites nemen zijn foto’s over. De beelden verspreiden zich al snel tot in alle uithoeken van de wereld: Zuid-Afrika, Australië, Amerika, Japan, Canada etc.

In de loop van de dag duiken foto’s vanuit de treinstellen zelf op. We krijgen beelden te zien van verwrongen en samengeperst metaal. Geen ontkomen aan.

Twitter als uitlaatklep

We krijgen een tweede sms met een VRT-nieuwsflits met de mededeling dat er 20 doden zijn. De boodschap komt van de burgemeester van Halle, Dirk Pieters. Verschillende televisiezenders leggen extra journaals in.

Als teken van rouw vormen twitteraars hun persoonlijke afbeelding om naar een zwart vakje. Op diverse kanalen worden meerdere noodnummers van het crisiscentrum gecommuniceerd. Ik zet op Twitter dat het ene nummer voor Nederlandstaligen is en het tweede voor Franstaligen. Onmiddellijk wordt dit door andere twitteraars herhaald.

Gedurende de hele dag getuigen mensen hun steunen medeleven aan de slachtoffers en hun familie op de meest diverse middelen, van blogs over facebook tot twitter. Het online rouwregister opent op inmemoriam.be rond 16u00.

Voor de beurt praten

Rond 10u suggereren diverse bronnen dat er inderdaad sprake zou zijn van 20 doden, zoals eerder al aangegeven. Zo komen we te weten, weerom op Twitter, dat er bronnen zijn bij Binnenlandse zaken, het stadsbestuur, de NMBS en de hulpdiensten die dit getal aangeven. Maar er komt geen officiële bevestiging: de reddingsoperaties zijn nog volop aan de gang en de families van de slachtoffers moeten ingelicht worden. Spijtig dat op dat moment de burgemeester van Halle Dirk Pieters voor de beurt praatte en zijn communicatie niet afstemde met Infrabel, de NMBS en de hulpdiensten. De burgemeester van Halle heeft het over 20 doden, de gouverneur van Vlaams-Brabant is voorzichtiger en Infrabel kan niet bevestigen dat er doden zijn. Door het cijfer 20 te vermelden hebben de journalisten iets om zich op de focussen. “Hoeveel doden kan u bevestigen?” is de vraag die steevast terugkomt. Om 18:20 zitten we aan 18 bevestigde doden en tussen de 55 en 125 gewonden, uiteraard zijn dit geen definitieve cijfers…

Iedereen wil het weten, iedereen wil er (sensationeel) over schrijven

Rond 10u30 beginnen diverse websites te lijden onder het aantal bezoekers. Zo laadt nieuws.be traag in en is de site van de NMBS zeer moeilijk bereikbaar. We gaan eens kijken naar de sites van stad Halle, provincie Vlaams-Brabant, Infrabel en de NMBS. De eerste drie rapporteren over de ramp op hun startpagina! Enkel de NMBS laat het na om van haar website een ‘crisisportaal’ te maken.

Ondertussen kan je op internet verschrikkelijke beelden vinden van de slachtoffers, treinwrakken en zo meer. Alle sites maken montages van de twitterbeelden met de meest ronkende titels: ” Dood en vernieling in Buizingen” bij Het Laatste Nieuws, “Treinbotsing België: 20 doden” bij De Telegraaf (een uur na de ramp!) en “Treinramp Halle” bij De Morgen om er maar enkele te noemen.

De sites van Eén Vandaag, De Telegraaf en zelfs de BBC zijn beschamend. Allen doen ze een oproep naar ooggetuigen. Ze zijn op zoek naar emoties en sensatie. BBC lanceert de oproep: “Are you near Brussels? Did you witness the incident? Tell us your experiences using the form below”. Deredactie.be vraagt op haar facebookpagina foto’s van de treinramp up te loaden.

#Belgique en #halle zijn de meest ‘getrende’ – meest gebruikte – kernwoorden op Twitter.

Ideaal moment om op de baren van de actualiteit te surfen

Om 14u pakt het Rode Kruis uit met een social media-actie. Ze doen een nationale oproep via SMS naar specifieke bloeddonoren om vanavond zeker bloed te geven, aangezien bepaalde bloedvoorraden (bloedgroep A- en O-) met tekorten kampen. Ze maken van de gelegenheid gebruik om mensen op te roepen bloedgever te worden.

Diverse vakbondsmensen maken – na het overbrengen van hun medeleven aan de slachtoffers – van de gelegenheid gebruik om hun eisenpakket (gematigd) over te brengen gedurende interviews. Ze krijgen nu eenmaal de spotlights op hen gericht, maar toch wat onkies naar onze smaak.

Voorlopige balans rond 17.30: 18 doden en 55 gewonden volgens de gouverneur van Vlaams-Brabant. Over de oorzaak van de ramp is het nog koffiedik kijken.

Lees ook het vervolg: Treinramp Buizingen – communicatie deel II